انتشارات تیسا

راز موفقیت شگرف تمدن اسلامی در ماهیت دعوت رسول خدا و پیام وحی است که ویژگی ها و خصالی مبنی بر ایمان، اعتقاد، تلاش، سخت کوشی، ساده زیستی، برادری، محبت، کرامت انسانی و عدالت را در جان مردمانی متفرق و بادیه نشین دمید.
بدون آن که بخواهیم دستاوردهای عظیم تمدن اسلامی را انکار کنیم از منظری نقادانه و آسیب شناختی باید بگوییم سلسله علل و عواملی موجب شد تا تمدنی که تا قلب اسپانیا پیش رفته بود، دچار چنان ضعف و انحطاطی شود که در مرحله ای از تاریخ مورد هجوم صلیبیون، اقوام بدوی و مغول ها و پس از آن در اواخر قرن هجدهم میلادی مورد هجوم همه جانبه فرهنگی، سیاسی، نظامی و اقتصادی جهان غرب قرار گیرد. آنچه پس از این جهان اسلام شاهد آن بود، سلسله ای از جنبش ها و قیام های مختلف در ابعاد فکری، فرهنگی، سیاسی و نظامی است که در واقع واکنش مسلمانان، نخبگان و رهبران مذهبی به وضعیت پیش آمده است.
در برابر پدیده های جدید فرهنگی غربی مانند سکولاریسم، لائیسم، ناسیونالیسم، اومانیسم، لیبرالیسم و عوامل سیاسی، نظامی و اقتصادی استعمار و استثمار، قیمومیت، تجاوز و اشغال مستقیم به چالش کشیده شد. این موضوع که چرا این گونه شد و چگونه می توان مجد و عظمت تمدن اسلامی را احیا کرد، دغدغه اصلی اندیشمندان جهان اسلام بود. در واقع نهضت فکری جدید به دو موضوع علت یابی یا آسیب شناسی و ارائه راهکار و راهبرد می پرداخت. ولی همچنان که تمدن اسلامی دچار آفت شد، نهضت احیا نیز به ناخالصی آغشته شد. به عنوان مثال بخشی از جنبش فراگیر احیای تمدن اسلامی چنانچه استاد شهید مرتضی مطهری نیز تحلیل و آسیب شناسی می کند، در چنگال وهابی گری و طرز تفکر آنان گرفتار آمد.
نقطه عطف این دسته از جنبش های جهان اسلام، انقلاب اسلامی ایران است. انقلاب اسلامی بی شک مرهون اندیشه و عمل و رهبری امام خمینی(ره) است. نکته حائز اهمیت در اندیشه و رهبری امام آن است که او چه در اندیشه و چه در عمل، گرفتار آسیب ها و آفات قبلی نشد و همین، رمز و عامل موفقیت ایشان و انقلاب اسلامی ایران است. امام در اندیشه خود همواره نگاهی کلان و تمدن گونه به اسلام و جهان اسلام داشت. زمانی که او قیام خود را در سال ۱۳۴۲ آغاز کرد، بیش از آن که یک «ملت» را در نظر داشته باشد، یک «امت» را مورد توجه قرار داد و آن «امت اسلام» بود. بنابراین نگاه امام به مسائل اسلام از همان ابتدا، جهان شمول و فراملی بود.به همین دلیل است که با ظهور اندیشه امام(ره) و تجلی عملی آن در پیروزی انقلاب اسلامی، عملاً وارد مرحله بازیابی تمدن گمشده اسلامی شده ایم. لذا با میراث امام شاهد بیداری امت اسلام هستیم. غرب در معنای فلسفی، ایدئولوژیک و سیاسی آن در برابر این بیداری در حالت تدافعی قرار دارد.
تاثیر قیام امام و پیروزی انقلاب اسلامی در احیا و تجدید حیات اسلامی و تمدن اسلامی از منظر برخی نظریه پردازان غربی تا جایی است که ساموئل هانتینگتون محقق استراتژیست موسسه راند امریکا نظریه برخورد تمدن ها را مطرح می کند، برخوردی که در آن تمدن اسلامی با تمدن غربی به مقابله خواهد پرداخت. هرچند در مقاله هانتینگتون نامی از رهبری ایران در تمدن اسلامی برده نمی شود، ولی وی به صورت تلویحی به این رهبری اعتراف می کند.
کتاب «فرهنگ و تمدن اسلامی» در سه فصل با عنوان های «تمدن اسلامی»، «نهضت احیای تمدن اسلامی» و «افول تمدن حسی غرب و احیای دین، اخلاقیات و معنویت» تنظیم شده است.
انتشارات تیسا